เมื่อวันที่ 13  ธันวาคม 2567 คณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขตพื้นที่ 9 ร่วมกับเครือข่ายสมัชชาจังหวัดชัยภูมิ จัดเวทีนโยบายสาธารณะสมัชชาสุขภาพจังหวัดชัยภูมิ เชื่อมกับระบบสุขภาพปฐมภูมิภาคชุมชน 4 จังหวัด “นครชัยบุรินทร์” ณ โรงแรมภูมิราชภัฏฮิลล์ มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ จ.ชัยภูมิ

เวทีกขป.เขต 9 สัญจรครั้งนี้ จัดขึ้นเพื่อรับฟังความคิดเห็นต่อการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ระบบสุขภาพปฐมภูมิภาคชุมชนของ กขป.เขตพื้นที่ 9  ประกอบด้วยภาคีเครือข่ายเข้าร่วม ได้แก่ เขตสุขภาพที่ 9 สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเขต 9 นครราชสีมา ศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา ศูนย์สุขภาพจิตที่ 9 คณะกรรมการ กขป. สมัชชาสุขภาพจังหวัดชัยภูมิ นครราชสีมา สุรินทร์ บุรีรัมย์ ,ศูนย์วิชาการเขตสุขภาพที่ 9 องค์การบริหารส่วนจังหวัด สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด หอการค้าจังหวัดชัยภูมิ มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ สื่อมวลชน ฯลฯ  ผ่านกระบวนการนโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วม เพื่อนำข้อเสนอเข้าสู่วาระเพื่อพิจารณาในการประชุมคณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขตพื้นที่ 9 (กขป.) ครั้งที่ 1 ปี 2568 และคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คสช.)

เริ่มต้นเปิดเวทีฯ ได้รับเกียรติจากนายสมศักดิ์ กาญจนวัฒนา ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงสาธารณสุข กล่าวชื่นชมถึงการมีส่วนร่วมให้เกิดการพัฒนาข้อเสนอของคนจังหวัดชัยภูมิ โดยให้ความสำคัญและตระหนักถึงการบูรณาการแนวทาง แผนงาน ทรัพยากร กลไกและกระบวนการที่เกี่ยวของกับการให้ความรู้และป้องกันโรคและสุขภาพของประชาชนที่ต่อเนื่อง ยั่งยืน มีประสิทธิผล และเหมาะสมกับบริบทของพื้นที่  

นพ.อภิชาติ รอดสม รองเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) เน้นย้ำนโยบาย”สร้างนำซ่อม” และการดูแลสุขภาพของชุมชนที่ทุกคนร่วมมือกัน การสร้างพื้นที่กลางในการบูรณาการการมีส่วนร่วมในทุกมิติ จะทำให้การดูแลสุขภาพประชาชนเกิดความสมดุล  จากความร่วมมือระหว่าง อสม. , รพ.สต. หน่วยงานในระดับพื้นที่จะเป็นส่วนสำคัญในการวางแผนงานและสร้างให้เกิดนวัตกรรม โดยเฉพาะการสร้าวเยาวชนและผู้นำรุ่นใหม่ที่จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงต่อการแก้ไขปัญหาทางสุขภาพที่สำคัญในระดับพื้นที่  ไม่ว่าจะเป็นการจัดการสิ่งปฏิกูลป้องกันปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ,บุหรี่ไฟฟ้า ผู้ป่วยจิตเวช ,โรค NCDs ,การควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสิ่งแวดล้อม หรือฝุ่น PM 2.5 ซึ่งเป็นประเด็นปัญหาสำคัญของจังหวัด และวาระร่วมของคนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

 ดร.สมพันธ์ เตชะอธิก กรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คสช.) ผู้ทรงคุณวุฒิด้านการศึกษา การจัดการความรู้  กล่าวถึงการเสริมพลังการบูรณาการการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน กระบวนการสำคัญที่ทำให้ระบบการบริการสาธารณสุขไทยมีคุณภาพติดอันดับโลกประชาชนสามารถพึ่งพาตนเองได้ เกิดความสำเร็จด้านการดูแลสุขภาพประชาชนมาอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ภายใต้เครื่องมือนโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วม ประกอบด้วย 4 ระดับ คือ 1.ระดับประชาชน : เกิดการวางแผนงานร่วม การ ตระหนักถึงความรู้ด้านสุขภาพและการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม  

2.ระดับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เกิดการบูรณาการด้านงบประมาณ บุคลากร ทรัพยากรในท้องถิ่น 3.กรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ (ก.บ.จ.) เกิดเชื่อมโยงกับงานยุทธศาสตร์ระดับจังหวัด และ 4.ระดับนโยบายกระทรวง และรัฐบาล

จากนั้น ภาคีเครือข่ายร่วมระดมความคิดเห็นเพื่อนำเข้าสู่การพิจารณาในวาระการประชุมคณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขตพื้นที่ ​9  ภายใต้การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ระบบสุขภาพปฐมภูมิภาคชุมชน รวม 3 ประเด็น ได้แก่ 1. การจัดการสิ่งปฏิกูลป้องกันปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี

2. บุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้า สุรา ยาเสพติดและผู้ป่วยจิตเวช และ 3. การดูแลสุขภาพ ลดเสี่ยง ลดโรค NCDs (ชุมชนลดเสี่ยงเลี่ยงเบาหวาน)  

ในช่วงบ่าย นพ.สำเริง แหยงกระโทก ประธาน กขป. เขตพื้นที่ 9 กล่าวต้อนรับและแนะนำกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน ทดแทนตำแหน่งที่ว่างลง จำนวน 2 ท่าน ได้แก่ ผศ.วลัญช์ชยา เขตบำรุง มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล และนส.กฤษณียา ศังขจันทรานนท์ วิทยาลัยชุมชนบุรีรัมย์ โดยในปี 2568 กขป.เขตพื้นที่ 9 ยังคงเน้นการขับเคลื่อนประเด็นยุทธศาสตร์ “การจัดระบบปฐมภูมิภาคชุมชน” ภายใต้โครงการโรงเรียนเบาหวานหายได้ ร่วมกับภาคีที่เกี่ยวข้องระดับจังหวัด เชื่อมกับกองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น ซึ่งมีความสอดคล้องกับนโยบาย “คนไทยห่างไกล NCDs” ในระดับจังหวัดและประเทศ ตั้งเป้าให้เกิดการบูรณาการฐานข้อมูลเพื่อการวิเคราะห์และใช้ประโยชน์จากข้อมูลในระดับพื้นที่ รวมถึงความคืบหน้าของแนวทางการขับเคลื่อนโครงการ “ชุมชนลดเสี่ยงเลี่ยงเบาหวานนครชัยบุรินทร์ ที่ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) แผนงานต่อเนื่อง 5 ปี ซึ่งจะทำให้เกิดการพัฒนางานวิจัยเชิงคุณภาพคู่ขนานกับการดำเนินงานขยายผลในพื้นที่

ทั้งนี้ ในวาระเพื่อพิจารณา ที่ประชุมนำร่างข้อเสนอเชิงนโยบายสาธารณะ 1) ประเด็นการมีส่วนร่วมจัดการสิ่งปฏิกูลอย่างถูกหลักสุขาภิบาล เพื่อป้องกันปัญหาโรคพยาธิใบไม้ในตับ และโรคมะเร็งท่อน้ำดี มีข้อเสนอที่น่าสนใจ อาทิ ให้มีการจัดการอย่างมีส่วนร่วมในการจัดการสิ่งปฏิกูลที่ที่ได้ดำเนินการฯแล้ว และถอดบทเรียนพื้นที่ที่ดำเนินการนำสู่การพัฒนาการจัดการต้นแบบทั้งระบบจัดการขยะ น้ำเสีย สิ่งปฏิกูล การประมาณการงบประมาณที่ต้องดำเนินการอย่างเป็นระบบ และการจัดการด้านสิ่งแวดล้อม

​2) ประเด็น บุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้า สุรา ยาเสพติดและผู้ป่วยจิตเวช มีข้อเสนอที่น่าสนใจ ได้แก่ การสร้างความร่วมมือหน่วยงานทั้ง พมจ. สสธ. ฯลฯ จัดทำแผนระดับท้องถิ่น ชุมชน  รพ.สต. ในการขับเคลื่อนครอบครัวอบอุ่น หมู่บ้านจัดการยาเสพติด ฯลฯ  

​และ 3) การดูแลสุขภาพ ลดเสี่ยง ลดโรค NCDs (ชุมชนลดเสี่ยงเลี่ยงเบาหวาน)   มีข้อเสนอที่น่าสนใจ ได้แก่ การพัฒนาแอพลิเคชั่นควบคุมการนับคาร์บการเปิดโรงเรียนเบาหวาน กับนักเรียนตั้งแต่ระดับชั้นประถม มัธยม และระดับอุดมศึกษา รวมถึงชมรมผู้สูงอายุจะเป็นแกนหลักในการทำกิจกรรมออกกำลังกาย ฯลฯ ทั้งนี้ข้อเสนอดังกล่าวจะมีการทบทวนโดยคณะทำงานสมัชชาสุขภาพจังหวัดชัยภูมิ จะมีการทบทวนข้อเสนอเพื่อจัดทำมติสมัชขาสุขภาพจังหวัดเและนำเสนอต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อนำไปสู่การปฏิบัติในลำดับต่อไป