1 งานบุญ 1 เมนูชูสุขภาพ รูปธรรมหนึ่งที่จับต้องได้สำหรับการลดปัจจัยเสี่ยงด้านสุขภาพที่เกิดจากโรคไม่ติดต่อ (NCDs) คือการส่งเสริมการใช้วัตถุดิบที่ดีในการปรุงอาหาร ซึ่งเป็นต้นทางที่คนออนใต้ สันกำแพง เชียงใหม่ ตระหนักร่วมกันว่าเป็นบ่อเกิดและที่มาของโรคภัยร้ายแรง โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคไตเสื่อมในกลุ่มสูงอายุ ซึ่งจะยกร่างเป็นธรรมนูญสุขภาพและประกาศใช้ในปลายปีนี้

สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ โดยนายสุทธิพงษ์ วสุโสภาพล รองเลขาธิการ ร่วมลงนามในข้อตกลงเพื่อปรับเปลี่ยนและสร้างระบบ กลไกที่หนุนเสริมการลดความเสี่ยงด้านสุขภาพ ร่วมกับ ดร.อมาวสี อัมพันศิริรัตน์ ผอ. วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีเชียงใหม่ คุณจินตนา สันถวเมตต์ หัวหน้ากลุ่มงาน สปสช.เขต 1 เชียงใหม่ สสอ.แม่ออน เทศบาลออนใต้และและหน่วยงานภาคีในพื้นที่ โดยตั้งเป้าชู “ 1 งานบุญ 1 เมนูชูสุขภาพ” ให้ครอบคลุมทั้ง 11 หมู่บ้านในออนใต้และขยับไปสู๋ความร่วมมือในระดับอำเภอและจังหวัดต่อไป

“หัวใจหลักในการดำเนินงานคือการนำเอา 3 มาตรการมาประกอบส่วน ได้แก่ มาตรการทางสังคม มาตรการทางวิชาการและมาตรการทางนโยบาย (ฝ่ายบริหารท้องถิ่น) โดยให้ทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมสร้างสุขภาวะนิเวศน์ให้เกิดขึ้นให้ได้ จึงจะทำให้ข้อตกลงที่เรียกว่าธรรมนูญสุขภาพศักดิ์สิทธิ์ ให้ทุกฝ่ายได้นำมาใช้เป็นแนวทางในการขับเคลื่อนร่วมกันได้” รองสุทธิพงษ์ กล่าวในช่วงลงนามบันทึกความร่วมมือ และสนับสนุนให้มีเวที “สมัชชาตำบล” เพื่อประกาศใช้ธรรมนูญลดปัจจัยเสี่ยง และเป็นเวทีของทุกภาคส่วนในตำบลมาเฉลิมฉลอง บอกกล่าวความสำเร็จ และนำเสนอเรื่องดีๆ ในการสร้างสุขภาพของคนในตำบล

เมนูในงานบุญส่วนใหญ่จะเป็นอาหารท้องถิ่น เช่น ถ้าเป็นงานขึ้นบ้านใหม่ งานแต่งงานนิยมกินลาบ เพราะตามความเชื่อจะทำให้เจ้าของงานและคนกินมีโชคลาภ โดยทั่วไปนิยมทั้งลาบหมู ลาบควาย ในส่วนลาบควายนิยมบริโภคทั้งดิบและสุก ส่วนลาบหมู นิยมบริโรคแบบสุกคือนำไปคั่วให้สุกก่อน เมนูอื่นๆ เช่น แกงอ่อมเนื้อหมูเนื้อควาย น้ำพริกเครื่องเคียงที่เป็นผักต่างๆ ส่วนงานศพ นิยมแกงฮังเล ที่เป็นหมูสามชั้นผสมในเครื่องแกงฮังเล จะเห็นได้ว่าเมนูในงานบุญส่วนใหญ่จะใช้วัตถุดิบจากเนื้อสัตว์เป็นหลัก มีบางเมนูที่ค่อนข้างมัน เช่น แกงฮังเล เป็นต้น เครื่องปรุงที่ใส่ จะมีทั้ง เกลือ ผงชูรส รสดี กระปิ น้ำปลา ซุปก้อน โดยไม่มีการกำหนดปริมาณในการใส่เครื่องปรุงแต่ละชนิด ขึ้นอยู่กับความชอบของแม่ครัวแต่ละคนเป็นหลัก ส่วนเมนูของหวานจะประกอบด้วย ข้าวต้มมัด ขนมจอก (ขนมเทียน) วัตถุดิบส่วนใหญ่ทำจาก ข้าว แป้ง น้ำตาล กระทิ ซึ่งถ้ารับประทานในปริมาณมากๆ ทำให้ไม่ดีต่อสุขภาพ

“1 งานบุญ 1 เมนูชูสุขภาพ : กลไกการขับเคลื่อนตำรับอาหารสุขภาพเพื่อป้องกันและชะลอไตเสื่อมในผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วม ตำบลออนใต้” เน้นที่สร้างกลไกการขับเคลื่อนตำรับอาหารสุขภาพเพื่อป้องกันและชะลอไตเสื่อม ในผู้สูงอายุ ซึ่งนอกเหนือจะได้องค์ความรู้เกี่ยวกับเมนูอาหารในงานบุญซึ่งเป็นเมนูสุขภาพ ลดหวาน มัน เค็ม ยังเป็นการช่วยส่งเสริมการสร้างสิ่งแวดล้อมด้านอาหารในชุมชนให้เอื้อต่อการมีสุขภาพดีของผู้สูงอายุ ช่วยป้องกันและชะลอการเสื่อมของไต และนวัตกรรม โดยเทศบาลตำบลออนใต้ได้กำหนดเป็นธรรมนูญสุขภาพตำบล 1งานบุญ 1 เมนูชูสุขภาพ ขับเคลื่อนนโยบายในการส่งเสริมโภชนาการในผู้สูงอายุให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี ต่อไป