บทบาท 'แพทย์แผนไทย-สมุนไพร' ในเข็มทิศด้านสุขภาพระยะ 5 ปี
เป้าหมายการส่งเสริม-สนับสนุนการใช้และการพัฒนา ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ การแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือกอื่นๆ ในระยะ 5 ปีตาม "ธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 3"
เป้าหมาย
1) ประชาชนทุกกลุ่มวัยมีความรอบรู้ในภูมิปัญญาท้องถิ่น แพทย์แผนไทย/สมุนไพร เพื่อเป็นฐานในการสร้างเสริมสุขภาพและการพึ่งตนเอง
2) สร้าง “ระบบสุขภาพชุมชนที่พึงประสงค์ด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ” เชื่อมต่อกับระบบหลักประกันสุขภาพของประเทศ
3) ประชาชนทุกกลุ่มวัยเข้าถึงและใช้ระบบการแพทย์แผนไทย/แพทย์พื้นบ้าน/แพทย์ทางเลือก ที่มีคุณภาพ/มาตรฐาน ประสิทธิผล ปลอดภัย และใช้อย่างสมเหตุสมผล
จุดคานงัด (ปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลง)
1) บูรณาการข้อมูลในระดับชาติ
มีกระบวนการรวบรวม/จัดการชุดข้อมูล เกี่ยวกับ
• การใช้บริการแพทย์แผนไทย/แพทย์พื้นบ้าน/แพทย์ทางเลือก ในระบบบริการสาธารณสุขทุกระดับ
• การใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพร
• พันธุ์พืชสมุนไพร ป่าชุมชน ป่าครอบครัว และภูมิปัญญา
2) ส่งเสริมการสร้าง/พัฒนาระบบ
• สร้างระบบสุขภาพชุมชนที่พึงประสงค์ด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ
• สร้างแนวทางป่าชุมชนกับการอนุรักษ์ ปกป้อง และการใช้สมุนไพรอย่างยั่งยืน
• พัฒนาผู้ปลูกสมุนไพรให้มีความรู้ในการปลูกตามหลัก GAP, เกษตรอินทรีย์
• มุ่งให้บทบาทท้องถิ่น หมอพื้นบ้าน ประชาสังคมในพื้นที่ ร่วมเป็นหุ้นส่วนการพัฒนา
3) มาตรการทางการเงินการคลัง
ใช้การเงินเป็นกลไกกระตุ้น การใช้/พัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพฯ โดย
• หนุนการใช้/พัฒนาในระดับพื้นที่หรือชุมชน
• หนุนการใช้/พัฒนาในระดับหน่วยบริการสุขภาพทุกระดับของประเทศ
• หนุนการพัฒนาทางวิชาการ การวิจัย การจัดการความรู้ และการพัฒนากำลังคนที่เกี่ยวข้อง
*สถานการณ์โควิด-19 ได้แสดงให้เห็นตัวอย่างดีๆ และศักยภาพของ “ระบบสุขภาพชุมชน” ที่ผสมผสานภูมิปัญญาท้องถิ่น เกิดการศึกษาวิจัย/รื้อฟื้นองค์ความรู้ดั้งเดิมเพื่อนำมาใช้อย่างเร่งด่วน เช่น ยาฟ้าทะลายโจร ยากระชาย ฯลฯ ที่มีบทบาทในการดูแลสุขภาพประชาชนอย่างดี