สช.ระดม “เครือข่ายคนรุ่นต่อไป” ร่วมสร้างสรรค์นโยบายสาธารณะ หนุนกระบวนการสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 15-16 บนพื้นฐานการสร้างความเป็นธรรมด้านสุขภาพ พร้อมแลกเปลี่ยนมุมมอง-บทบาทจากแต่ละเครือข่าย ขับเคลื่อนประเด็นต่างๆ ในสังคม

เมื่อวันที่ 18 มิ.ย. 2565 สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการ (Workshop) “ร่วมออกแบบ...ร่วมสร้างการมีส่วนร่วมของเครือข่ายคนรุ่นต่อไป (Next Generation) ในกระบวนการสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 15 และครั้งที่ 16 ซึ่งเป็นการส่งเสริมและสนับสนุนให้ “เครือข่ายคนรุ่นต่อไป” ได้ร่วมออกแบบกิจกรรมการมีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์ เพื่อขับเคลื่อนสังคมและการสื่อสาร ในประเด็นนโยบายสาธารณะของสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ

ผศ.วีระศักดิ์ พุทธาศรี รองเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ เปิดเผยว่า ตามที่คณะกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ (คจ.สช.) พ.ศ.2565-2566 ได้กำหนดประเด็นหลัก (Theme) ของสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 15 และ 16 คือ “ความเป็นธรรมด้านสุขภาพ โอกาสและความหวังอนาคตประเทศไทย” ซึ่งมีแนวคิดที่มุ่งให้ประชาชนกลุ่มต่างๆ สามารถเข้าถึงระบบสุขภาพได้อย่างเท่าเทียม พร้อมเตรียมขยายการมีส่วนร่วมของคนทุกกลุ่มในสังคมให้กว้างขวางกว่าเดิม โดยเฉพาะกลุ่มคนรุ่นต่อไป (Next Generation) ที่จะเข้ามาเป็นผู้ร่วมสร้างการเปลี่ยนแปลงทางสังคม

สำหรับเครือข่ายคนรุ่นต่อไป (Next Generation) หมายถึง กลุ่มหรือองค์กรของนักศึกษา และกลุ่มคนวัยทำงานหรือวัยผู้ใหญ่ตอนต้น ที่มีความสนใจหรือมีแนวคิดใหม่ๆ ในประเด็นสุขภาพมิติกว้าง รวมถึงสนใจเรื่องการพัฒนาและขับเคลื่อนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม ต้องการมีประสบการณ์ทำงานร่วมกับคนหลายภาคส่วนในสังคม โดยไม่ได้ใช้คำว่า “คนรุ่นใหม่” เนื่องจากมีข้อถกเถียงว่า ในกรณีที่เป็นผู้ใหญ่แล้วแต่มีแนวคิดใหม่ๆ สามารถปรับตัวทำงานร่วมกับคนอายุน้อยกว่าอย่างเคารพซึ่งกันและกัน ก็อาจหมายรวมถึงคนรุ่นใหม่ได้เช่นกัน

ผศ.วีระศักดิ์ กล่าวว่า ปัญหาด้านสุขภาพ สุขภาวะ นั้นเป็นเรื่ององค์รวมที่มีความเกี่ยวเนื่องกับหลากหลายประเด็นในทุกมิติของสังคม หรือที่เรียกว่า “ปัจจัยสังคมกำหนดสุขภาพ” ไม่ว่าจะเป็นในมิติทางเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม ตลอดจนความเหลื่อมล้ำ ความไม่เท่าเทียมกันในสังคม ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้คนอย่างต่อเนื่อง สช.จึงสนับสนุนการมีส่วนร่วมของเครือข่ายคนรุ่นต่อไป ที่มีการทำงานกระจายอยู่ตามพื้นที่ต่างๆ ได้เข้าร่วมเรียนรู้ ร่วมคิด ร่วมทำ การพัฒนานโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วม กับเครือข่ายสมัชชาสุขภาพ

“กระบวนการพูดคุยในวันนี้ เป็นการระดมเครือข่ายคนรุ่นต่อไปมาร่วมแลกเปลี่ยนในเบื้องต้น บนโจทย์ที่ว่าแต่ละองค์กรนั้นกำลังขับเคลื่อนงานเรื่องอะไรกันอยู่บ้าง ในระดับพื้นที่หรือระดับชาติ โดยต้องการขับเคลื่อนในประเด็นอะไรบ้าง แล้วถ้าจะขับเคลื่อนเรื่องนั้นๆ ให้สำเร็จจะต้องทำอย่างไร ใครมีบทบาทอะไรบ้าง รวมถึงการให้มุมมองที่ว่าสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ จะหนุนช่วยในส่วนไหนได้บ้าง” ผศ.วีระศักดิ์ กล่าว

ด้าน นพ.ประทีป ธนกิจเจริญ เลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ กล่าวว่า ทาง สช. และ คจ.สช. ได้ดำเนินการขยายการมีส่วนร่วมของเครือข่ายคนรุ่นใหม่ในกระบวนการสมัชชาสุขภาพแห่งชาติอย่างเป็นรูปธรรม มาตั้งแต่การจัดสมัชชาฯ ครั้งที่ 12 จนถึงครั้งที่ 14 โดยสนับสนุนให้เครือข่ายคนรุ่นใหม่ได้มีส่วนร่วมในการพัฒนานโยบายสาธารณะ เข้าร่วมเวทีรับฟังความเห็นตลอดกระบวนการ และร่วมขับเคลื่อนสังคม (Social Movement) ในประเด็นนโยบายสาธารณะผ่านกิจกรรมที่หลากหลายและสร้างสรรค์

นพ.ประทีป กล่าวว่า จากการสรุปบทเรียนที่ผ่านมา ได้เกิดข้อเสนอต่อการขยายการมีส่วนร่วมของประชาชนและเครือข่ายคนรุ่นใหม่ ทั้งการค้นหาความต้องการที่แท้จริง ให้น้ำหนักความสำคัญต่อระดับการมีส่วนร่วมที่เข้มข้นขึ้น ให้มีส่วนร่วมตลอดกระบวนการทั้งก่อน-ระหว่าง-หลังวันประชุมสมัชชาฯ รวมทั้งเชื่อมกลุ่มหรือเครือข่ายเยาวชนคนรุ่นใหม่ที่ทำงานอยู่แล้ว เข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการสมัชชาฯ จึงนำมาสู่แนวทางสนับสนุนการมีส่วนร่วมของเครือข่ายคนรุ่นต่อไป ในกระบวนการสมัชชาฯ ครั้งที่ 15-16 ตลอดจนกระบวนการสมัชชาสุขภาพ ทั้ง 3 ประเภท อันได้แก่ สมัชชาฯชาติ สมัชชาฯประเด็น และสมัชชาฯพื้นที่

“เครือข่ายคนรุ่นต่อไปที่มาร่วมแลกเปลี่ยนในวันนี้ ให้ข้อเสนอที่น่าสนใจไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของการแก้ไขปัญหาความไม่เป็นธรรม สิทธิมนุษยชน ความเหลื่อมล้ำในแง่มุมต่างๆ ตลอดจนปัญหาด้านสุขภาวะ อนามัยเจริญพันธุ์ หรืออย่างบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งก็เป็นเรื่องที่มีความพยายามขับเคลื่อนกันอยู่ ฉะนั้นคิดว่าหลายประเด็นที่เครือข่ายคนรุ่นต่อไปให้ความสนใจ ก็อาจยกขึ้นมาเป็นประเด็นของประเทศได้ด้วย ผ่านกระบวนการสร้างนโยบายสาธารณะ” นพ.ประทีป กล่าว